آیت‌الله سید علی حسینی خامنه‌ای، رهبر جمهوری اسلامی ایران، یکی از چهره‌های شاخص و بانفوذ در تحولات سیاسی و اجتماعی ایران در دوران معاصر به‌شمار می‌آید. برای ادامه مطلب با مرجع خبری منچستر یونایتد همراه باشید.
| نام | آیت‌الله سید علی حسینی خامنه‌ای |
|---|---|
| تولد | ۲۹ فروردین ۱۳۱۸ |
| محل تولد | مشهد، ایران |
| ملیت | ایرانی |
| سمت فعلی | رهبر جمهوری اسلامی ایران |
| تعداد فرزندان | ۶ |
زندگینامه سید علی خامنه‌ای
دوران کودکی سید علی خامنه‌ای در خانواده‌ای مذهبی و ساده‌زیست در شهر مشهد سپری شد. او در یکی از محله‌های فقیرنشین این شهر، در خانه‌ای کوچک با یک اتاق و یک زیرزمین زندگی می‌کرد. حدود پنج سالگی، با کمک ارادتمندان خانواده، خانه‌شان گسترش یافت و به سه اتاق تبدیل شد.
از چهار سالگی به همراه برادرش سید محمد در مکتب‌خانه‌ای قرآنی تحصیل را آغاز کرد. دوران دبستان را در مدرسه «دارالتعلیم دیانتی» گذراند و هم‌زمان به یادگیری قرائت و تجوید قرآن نزد قاریان محلی پرداخت.
سید علی خامنه‌ای
سید علی خامنه‌ای از چهره‌های اثرگذار در تاریخ معاصر ایران به شمار می‌رود. او نقشی برجسته در پیروزی انقلاب اسلامی، دوران دفاع مقدس، تثبیت ساختار جمهوری اسلامی، و هدایت فکری کشور داشته است. آشنایی با زندگی، دیدگاه‌ها و سیاست‌های او برای درک تحولات چند دهه اخیر ایران اهمیت زیادی دارد.
تحصیلات آیت‌الله خامنه‌ای
تحصیلات حوزوی او از سن ۱۱ سالگی در مشهد آغاز شد. وی دروس مقدماتی و سطح حوزه را نزد استادانی چون پدرش سید جواد خامنه‌ای، شیخ هاشم قزوینی و آیت‌الله سید محمدهادی میلانی فرا گرفت.
تحصیلات سید علی خامنه‌ای
- مکان تحصیل: حوزه علمیه قم (۱۳۳۷–۱۳۴۳)
- تحصیل کوتاه‌مدت: حوزه علمیه نجف (۱۳۳۶–۱۳۳۷)
تحصیلات حوزوی سید علی خامنه‌ای
در سال ۱۳۳۶ شمسی، خامنه‌ای به حوزه علمیه قم رفت و از محضر استادانی چون آیت‌الله بروجردی، امام خمینی (ره) و علامه طباطبایی بهره‌مند شد. پس از بازگشت به مشهد در سال ۱۳۴۳، به تدریس، پژوهش و فعالیت‌های سیاسی مشغول شد.
او هرگز تحصیلات رسمی دانشگاهی نداشت، اما در زبان‌های عربی، انگلیسی و اردو مهارت دارد و علاقه‌اش به شعر و ادبیات، بخشی از شخصیت فرهنگی او را شکل داده است. در ساختار حوزوی، عنوان “آیت‌الله” را دارد و پس از درگذشت آیت‌الله گلپایگانی و آیت‌الله اراکی، برخی نهادهای رسمی جمهوری اسلامی، او را به‌عنوان مرجع تقلید معرفی کردند.
زندگینامه سید علی خامنه‌ای
فعالیت سیاسی او در بستری مذهبی و انقلابی آغاز شد. خانواده‌ای با پیشینه دینی و سیاسی زمینه‌ساز شکل‌گیری اندیشه‌های سیاسی‌اش شد. سه رویداد مهم در دوران جوانی نقش مهمی در سوق دادن او به سیاست داشت: اصلاحات شاه، ملی شدن صنعت نفت و آشنایی با نواب صفوی.
زندگی سید علی خامنه‌ای
نخستین ارتباط جدی او با سیاست در سال ۱۳۳۱ و از طریق دیدار با نواب صفوی، رهبر فدائیان اسلام، شکل گرفت. این دیدار اثری عمیق بر روحیه انقلابی او گذاشت.
در سال ۱۳۳۶، با امام خمینی (ره) دیدار کرد و خود را از آن پس شاگرد فکری و سیاسی ایشان دانست. از سال ۱۳۴۱، با آغاز نهضت امام خمینی، در انتقال پیام‌های ایشان به مردم مشهد نقش فعالی داشت.
به دستور امام، مأمور روایتگری حادثه حمله به مدرسه فیضیه قم شد و از آن زمان به‌عنوان یکی از چهره‌های شاخص انقلابی در مشهد شناخته شد.
سید علی خامنه‌ای زندگینامه
پدرش، آیت‌الله سید جواد خامنه‌ای، از علمای آذری‌تبار و زاده نجف بود. پدربزرگش، سید حسین خامنه‌ای، امام جماعت مسجد جامع تبریز بود. خانواده او از سادات حسینی و منتسب به امام سجاد (ع) بودند.
سید جواد پس از تحصیل در نجف، به مشهد آمد و در مساجد بازار و گوهرشاد به امامت جماعت پرداخت. او فردی زاهد و محبوب در میان مردم و علما بود.
سید علی خامنه‌ای بیوگرافی
خامنه‌ای در خانواده‌ای پرجمعیت به دنیا آمد. پدرش از ازدواج نخست سه دختر داشت که در کودکی درگذشتند. از ازدواج دوم با خدیجه میردامادی، چهار پسر و یک دختر به دنیا آمدند.
برادران او، سید محمد و سید هادی، روحانی و فعال سیاسی‌اند. سید محمد در مجلس خبرگان قانون اساسی و مجلس شورای اسلامی حضور داشت و در یک ترور زخمی شد.
خواهرش بدری سادات، همسر علی تهرانی است. در سال ۱۴۰۱، رهبر جمهوری اسلامی به‌طور رسمی از مواضع او اعلام برائت کرد. برادر دیگرش، سید حسن خامنه‌ای، تنها عضو غیرروحانی خانواده است که در وزارت نفت فعالیت داشته است.
زندگی شخصی سید علی خامنه‌ای
آیت‌الله خامنه‌ای زندگی‌ای ساده، بی‌پیرایه و به‌دور از تجملات دارد. او از جوانی به شعر، ادبیات فارسی و عربی، و موسیقی سنتی علاقه داشته و در جلسات فرهنگی حضور یافته است. خانواده‌اش نیز کمتر در انظار عمومی ظاهر شده‌اند.
همسر سید علی خامنه‌ای
در پاییز ۱۳۴۳، با منصوره خجسته باقرزاده ازدواج کرد. او از خانواده‌ای مذهبی و بازاری در مشهد بود. هرچند فعالیت سیاسی نداشته، اما در مراسم مذهبی و دیدار با خانواده شهدا حضور فعالی دارد. تاکنون هیچ تصویر رسمی از همسر رهبر در رسانه‌ها منتشر نشده است
فرزندان سید علی خامنه‌ای
آیت‌الله سید علی خامنه‌ای دارای شش فرزند است: چهار پسر و دو دختر. نام دختران او بشری و هدی است و پسرانش مصطفی، مجتبی، مسعود (محسن) و میثم نام دارند.
فرزندان او در مجموع کمتر در انظار عمومی ظاهر می‌شوند. خامنه‌ای بارها تأکید کرده که اجازه فعالیت اقتصادی و دولتی را به فرزندانش نداده است تا از هرگونه شائبه فساد یا رانت‌خواری دور باشند.
بچه‌های سید علی خامنه‌ای
فرزندان پسر او مسیرهای متفاوتی را دنبال کرده‌اند، اما اغلب در حوزه‌های فرهنگی، دینی یا تحقیقاتی فعالیت دارند. برخی، به‌ویژه سید مجتبی خامنه‌ای، نقش پررنگ‌تری در فضای سیاسی و رسانه‌ای کشور دارند.
پسران سید علی خامنه‌ای
۱. مصطفی خامنه‌ای
-
متولد دهه ۱۳۴۰ شمسی
-
روحانی و استاد در حوزه علمیه قم
-
شخصیتی آرام و کم‌حاشیه
-
گفته می‌شود بیشترین شباهت فکری و رفتاری را به پدر دارد
-
فعال در زمینه‌های دینی و فرهنگی
۲. مجتبی خامنه‌ای
-
متولد حدود ۱۳۴۸
-
روحانی با نفوذ سیاسی بیشتر نسبت به سایر برادران
-
در دوران جنگ ایران و عراق در جبهه‌ها حضور داشت
-
همسر او، دختر غلامعلی حداد عادل، از چهره‌های برجسته اصولگراست
-
از او به‌عنوان یکی از گزینه‌های احتمالی برای جانشینی پدر نام برده می‌شود
۳. میثم خامنه‌ای
-
پژوهشگر حوزه علوم انسانی
-
چهره‌ای آکادمیک و کم‌حاشیه
-
کمتر در فعالیت‌های سیاسی حضور دارد و بیشتر به تحقیقات فرهنگی مشغول است
۴. مسعود (محسن) خامنه‌ای
-
فعالیت رسمی سیاسی یا رسانه‌ای ندارد
-
در حوزه حفظ و مستندسازی خاطرات پدر فعال است
-
مدیریت سایت رسمی رهبر انقلاب را نیز بر عهده دارد
خانه سید علی خامنه‌ای
رهبر جمهوری اسلامی ایران، آیت‌الله خامنه‌ای، در مجموعه‌ای موسوم به «بیت رهبری» اقامت دارد که هم محل زندگی و هم دفتر کاری اوست. این مجموعه در منطقه‌ای مرکزی از شهر تهران، در نزدیکی خیابان‌های پاستور، فلسطین، آذربایجان و ایران واقع شده است.
ساختمان‌های این مجموعه از معماری بسیار ساده و بی‌زرق‌وبرق برخوردارند و آیت‌الله خامنه‌ای همواره بر پرهیز از تجمل‌گرایی در زندگی شخصی تأکید داشته است. امنیت این مکان توسط یگان ویژه‌ای از سپاه پاسداران با عنوان «سپاه حفاظت ولی‌امر» تأمین می‌شود. دسترسی به این مجموعه محدود و کنترل‌شده است و تنها افراد خاص و از پیش تعیین‌شده امکان ورود دارند.
سید علی خامنه‌ای زندگینامه
وی کتاب «معالم الاصول» را نزد سید حسینی سیستانی آموخت و متون فقهی مانند «شرح لمعه» را نزد پدر خود و شیخ هاشم قزوینی فرا گرفت. در سال ۱۳۳۴ شمسی در درس خارج فقه آیت‌الله سید محمدهادی میلانی حاضر شد و سال بعد برای ادامه تحصیل راهی نجف شد.
در نجف از محضر استادانی چون آیت‌الله سید محسن حکیم و آیت‌الله سید ابوالقاسم خویی بهره برد. با این حال، به‌دلیل مخالفت پدرش با اقامت بلندمدت او در عراق، به مشهد بازگشت. همان سال اجازه روایت حدیث از آیت‌الله میلانی را دریافت کرد.
در سال ۱۳۳۷ به قم رفت و در مدرسه حجتیه ساکن شد. در آنجا در دروس فقه و اصول آیت‌الله سید حسین بروجردی، امام خمینی و علامه طباطبایی شرکت کرد. وی پنج سال اقامت در قم را با پژوهش، تدریس و فعالیت‌های فرهنگی گذراند. پس از نابینا شدن پدرش در سال ۱۳۴۳، به مشهد بازگشت و تا سال ۱۳۴۹ در جلسات درس آیت‌الله میلانی شرکت می‌کرد.
خانواده سید علی خامنه‌ای
پدر: آیت‌الله سید جواد خامنه‌ای، فقیه و روحانی‌ای پرهیزکار و ساده‌زیست بود که از زمره علمای آذربایجانی‌تبار محسوب می‌شد. او پس از سال‌ها تحصیل در نجف، به مشهد مهاجرت کرد و در مساجد معروف این شهر به امامت جماعت پرداخت.
مادر: خدیجه میردامادی، بانویی مؤمن و متعهد از خانواده‌ای مذهبی اهل نجف و یزد بود.
درآمد اصلی خانواده اندک و صرفاً از طریق فعالیت‌های مذهبی پدر تأمین می‌شد. خود آیت‌الله خامنه‌ای درباره این دوران می‌گوید:
«کودکی ما با رنج و زحمت گذشت. گاهی شب‌ها شام نداشتیم… من لباس‌های وصله‌دار می‌پوشیدم.»
سید علی خامنه‌ای و پدرش
آموزش‌های اولیه دینی سید علی خامنه‌ای در خانه و زیر نظر پدرش آغاز شد. سید جواد خامنه‌ای نخستین آموزگار قرآن او بود و پایه‌های تربیت دینی فرزندانش را به‌شدت رعایت می‌کرد.
سید علی خامنه‌ای در کنار تحصیل در مدرسه سلیمان‌خان، دروس حوزه را نیز آغاز کرد و در همان زمان با فضای علمی، اخلاقی و سیاسی حوزه‌های علمیه آشنا شد. او بعدها به یکی از برجسته‌ترین شاگردان آیت‌الله میلانی در مشهد تبدیل شد.
بیوگرافی سید علی خامنه‌ای
آیت‌الله سید علی حسینی خامنه‌ای از تأثیرگذارترین شخصیت‌های سیاسی و مذهبی ایران در دهه‌های اخیر محسوب می‌شود. وی پس از رحلت امام خمینی (ره) در سال ۱۳۶۸، از سوی مجلس خبرگان رهبری به‌عنوان رهبر جمهوری اسلامی ایران انتخاب شد و دومین فردی است که به این جایگاه دست یافته است.
پیش از آن، وی در سمت‌هایی چون نماینده امام در شورای عالی دفاع، امام جمعه تهران، عضو شورای انقلاب، رئیس‌جمهور (۱۳۶۰–۱۳۶۸) و نماینده مجلس خبرگان ایفای نقش کرده بود. نقش او در دوران جنگ ایران و عراق، و پس از آن در تثبیت نظام جمهوری اسلامی، قابل توجه و تاریخی است.
سید علی خامنه ای کیست
نام کامل : سید علی حسینی خامنه‌ای
متولد : ۲۹ فروردین ۱۳۱۸ (۱۹ آوریل ۱۹۳۹)
محل تولد : مشهد، ایران
نقش فعلی: رهبر جمهوری اسلامی ایران
سید علی خامنه‌ای چه کسی هست
سید علی حسینی خامنه‌ای، رهبر جمهوری اسلامی ایران، در تاریخ ۲۹ فروردین ۱۳۱۸ (۱۹ آوریل ۱۹۳۹ میلادی) در شهر مشهد متولد شد. او یکی از برجسته‌ترین شخصیت‌های سیاسی و مذهبی معاصر ایران به‌شمار می‌رود. وی پس از درگذشت امام خمینی (ره) در سال ۱۳۶۸، به‌عنوان دومین رهبر جمهوری اسلامی ایران انتخاب شد و تاکنون این مسئولیت را بر عهده دارد.
ملیت سید علی خامنه‌ای
سید علی خامنه‌ای ایرانی است. او در کشور ایران، شهر مشهد زاده شد و بخش عمده‌ای از زندگی، تحصیل و فعالیت‌های علمی و سیاسی خود را در داخل ایران گذرانده است.
اصالت سید علی خامنه‌ای
سید علی خامنه‌ای دارای اصالتی آمیخته از آذری و یزدی است. پدرش از ترک‌تباران آذری‌الاصل و مادرش اصالتی یزدی و فارسی‌زبان داشت.
مذهب سید علی خامنه ای
مذهب: شیعه دوازده امامی
عنوان مذهبی سید علی خامنه ای
عنوان مذهبی: آیت‌الله العظمی
حزب سیاسی سید علی خامنه ای
حزب جمهوری اسلامی (۱۳۶۶–۱۳۵۷)
جامعه روحانیت مبارز (۱۳۶۸–۱۳۵۶)
سن سید علی خامنه ای
سید علی خامنه‌ای متولد 29 فروردین 1318 (برابر با 19 آوریل 1939) است. در حال حاضر او 91 ساله است.
خانه سید علی خامنه‌ای در پاستور
پیش از انتخاب به عنوان رهبر در سال ۱۳۶۸ شمسی، آیت‌الله خامنه‌ای در یکی از خانه‌های باغ‌دار در خیابان پاستور زندگی می‌کرد. این خانه بعداً تخلیه شد و محل اقامت و دفتر کار رسمی وی به «بیت رهبری» منتقل شد.
این مکان علاوه بر نقش سیاسی، محل برگزاری دیدارهای رسمی با مسئولان داخلی و خارجی، جلسات مردمی و مراسم مذهبی مختلف است. مجموعه «بیت» تحت حفاظت شدید نیروهای ویژه سپاه پاسداران (ولی‌امر) قرار دارد و به‌طور کامل بسته به عموم مردم است.
ثروت سید علی خامنه‌ای
آیت‌الله خامنه‌ای همواره بر ساده‌زیستی تأکید کرده و گفته می‌شود هزینه‌های زندگی وی از محل نذورات مردمی تأمین می‌شود. مسئولان نزدیک به بیت رهبری تأکید دارند که ایشان حقوقی از دولت دریافت نمی‌کند.
اما گزارش‌هایی مانند گزارش خبرگزاری رویترز در سال ۲۰۱۳، ادعا کرده‌اند که دارایی‌هایی به ارزش تقریبی ۹۵ میلیارد دلار تحت کنترل نهادهایی مانند «ستاد اجرایی فرمان امام» و «بنیاد مستضعفان» قرار دارند. این گزارش‌ها توسط نهادهای نزدیک به رهبری تکذیب شده و مغرضانه توصیف می‌شوند.
شایعات در خصوص سید علی خامنه‌ای
طی سال‌های اخیر، شایعاتی پیرامون وضعیت سلامت جسمی رهبر جمهوری اسلامی منتشر شده است. برخی رسانه‌ها از ابتلای او به بیماری‌های خاص مانند سرطان خبر داده‌اند. با این حال، حضور مداوم وی در مراسم رسمی و جلسات عمومی، این ادعاها را رد می‌کند.
سید علی خامنه‌ای و سرطان پروستات
در سال ۲۰۱۵، برخی رسانه‌های خارجی مدعی شدند آیت‌الله خامنه‌ای به سرطان پروستات پیشرفته مبتلا شده و زمان زیادی برای زندگی ندارد. این خبر هیچ‌گاه تأیید رسمی نشد و منابع داخلی آن را شایعه‌ای بی‌اساس دانستند.
وضعیت جسمانی سید علی خامنه‌ای
در شهریور ۱۳۹۳، اعلام شد که رهبر جمهوری اسلامی تحت عمل جراحی پروستات قرار گرفته است. دکتر علیرضا مرندی، پزشک معالج، این عمل را موفقیت‌آمیز توصیف کرد. خامنه‌ای چند روز بعد از بیمارستان مرخص شد و با انتشار ویدیویی، به نگرانی‌ها پایان داد.
درگذشت شایعه‌شده سید علی خامنه‌ای
در سال ۱۳۹۹، شایعه‌ای مبنی بر وخامت حال رهبر در فضای مجازی منتشر شد. دفتر رهبری این شایعه را به‌سرعت تکذیب کرد. بار دیگر در سال ۱۴۰۱ نیز گزارش‌هایی مبنی بر بستری بودن او منتشر شد که با پخش تصاویر حضورش در مراسم رسمی پاسخ داده شد. با این وجود، برخی رسانه‌های خارجی همچنان به تحلیل وضعیت جسمانی او می‌پردازند.
دست راست سید علی خامنه‌ای
در ۶ تیر ۱۳۶۰، آیت‌الله سید علی خامنه‌ای هنگام سخنرانی در مسجد ابوذر تهران، هدف سوءقصد مسلحانه قرار گرفت. در این حادثه، بمبی که در یک ضبط‌صوت کار گذاشته شده بود منفجر شد و موجب جراحات شدید در ناحیه سینه، کتف و به‌ویژه دست راست او شد. دست راست خامنه‌ای به دنبال این حادثه دچار فلج دائمی شد و محدودیت حرکتی آن از آن زمان مشهود است. این سوءقصد، تأثیر زیادی در شناخته‌شدن او در سطح ملی داشت و جایگاه سیاسی‌اش را تثبیت کرد.
خامنه‌ای قبل از انقلاب
در دهه ۱۳۴۰، آیت‌الله خامنه‌ای به دلیل فعالیت‌های سیاسی و مذهبی علیه رژیم شاه، تحت تعقیب و نظارت مستمر ساواک قرار داشت. در خرداد ۱۳۴۲، به‌دلیل سخنرانی انتقادی درباره واقعه مدرسه فیضیه و نظام شاهنشاهی، در بیرجند بازداشت و به مشهد منتقل شد. در دی همان سال نیز طی سفری به زاهدان مجدداً بازداشت گردید.
او در این دوره، در کنار جمعی از طلاب، جلسات مخفی آموزشی، کلاس‌های تفسیر قرآن و مباحث ایدئولوژیک برگزار می‌کرد و در حوزه ترجمه و تدریس نیز فعال بود.
بازداشت سید علی خامنه‌ای
در سال‌های ۱۳۵۰ تا ۱۳۵۳، آیت‌الله خامنه‌ای چندین بار توسط ساواک بازداشت شد. از جمله بازداشت‌های مهم او، زندانی‌شدن در کمیته مشترک ضدخرابکاری تهران بود. نیروهای امنیتی رژیم پهلوی بارها منزل او را تفتیش و کتاب‌ها، نوشته‌ها و اسناد شخصی‌اش را ضبط کردند.
با وجود این فشارها، او پس از هر بار آزادی، به فعالیت‌های سیاسی، تبلیغی و انقلابی خود ادامه داد و نقش مهمی در سازماندهی نیروهای انقلابی در خراسان و تهران ایفا کرد.
تبعید سید علی خامنه‌ای
در اواخر سال ۱۳۵۶، آیت‌الله خامنه‌ای به‌مدت سه سال به ایرانشهر تبعید شد. پس از مدتی، محل تبعید او به جیرفت و سپس کهنوج تغییر یافت. او در این دوران، ضمن برگزاری جلسات سخنرانی، با مبارزان و روحانیون محلی ارتباط گرفت و در ترویج گفتمان انقلابی در مناطق جنوب‌شرق کشور نقش مؤثری داشت.
پیروزی انقلاب و سید علی خامنه‌ای
در دی‌ماه ۱۳۵۷ و هم‌زمان با تشکیل شورای انقلاب به‌دستور امام خمینی، سید علی خامنه‌ای به تهران دعوت شد و به عضویت این شورا و کمیته تبلیغات درآمد. در ماه‌های منتهی به پیروزی انقلاب، او در صدور بیانیه‌های انقلابی، سخنرانی‌های اعتراضی، تظاهرات و تحصن‌ها حضور فعالی داشت.
با بازگشت امام خمینی در ۱۲ بهمن و اعلام بی‌طرفی ارتش در ۱۵ بهمن، روند پیروزی انقلاب شتاب گرفت و در ۲۲ بهمن ۱۳۵۷، انقلاب اسلامی به‌طور رسمی پیروز شد.
آیت‌الله خامنه‌ای پس از انقلاب
پس از پیروزی انقلاب اسلامی، آیت‌الله خامنه‌ای به‌سرعت به یکی از چهره‌های کلیدی نظام جدید تبدیل شد. او در سمت‌هایی همچون عضو شورای انقلاب، نماینده مجلس، امام جمعه تهران و بعدتر رئیس‌جمهور، نقشی تأثیرگذار در تثبیت نظام جمهوری اسلامی و جهت‌دهی سیاسی کشور داشت.
خامنه‌ای عضویت در شورای انقلاب
شورای انقلاب در آبان ۱۳۵۷ و به‌فرمان امام خمینی تشکیل شد. آیت‌الله خامنه‌ای با پیشنهاد شهید مرتضی مطهری، در دی‌ماه همان سال به جمع اعضای شورا پیوست. او در تصمیمات مهمی چون چگونگی تعامل با گروه‌های سیاسی و هدایت نهادهای نوپای انقلاب مشارکت داشت.
در تیرماه ۱۳۵۸، به‌عنوان معاون امور انقلاب در وزارت دفاع منصوب شد و در کمیسیون امنیتی وزرا، مرکز اسناد و نیز سرپرستی سپاه پاسداران نقش مهمی ایفا کرد.
تاریخچه انتخاباتی خامنه‌ای
در اسفند ۱۳۵۸، آیت‌الله خامنه‌ای برای نخستین‌بار در انتخابات مجلس شورای اسلامی از حوزه تهران شرکت کرد و با حمایت گسترده نیروهای انقلابی، به‌عنوان نماینده برگزیده شد. در مجلس، ریاست کمیسیون دفاعی را برعهده گرفت.
با آغاز جنگ ایران و عراق، بیشتر وقت خود را صرف حضور در جبهه‌ها کرد و کمتر در مجلس حاضر بود. پس از ترور تیرماه ۱۳۶۰، نقش او محدود شد و در مهر همان سال، به‌عنوان رئیس‌جمهور انتخاب و از مجلس خارج شد.
ریاست جمهوری خامنه‌ای
آیت‌الله خامنه‌ای در سال ۱۳۶۰، پس از عزل بنی‌صدر، به‌عنوان دومین رئیس‌جمهور ایران انتخاب شد. او دو دوره متوالی در این سمت باقی ماند (۱۳۶۰–۱۳۶۸). دوران ریاست‌جمهوری او با جنگ تحمیلی، بحران‌های داخلی و تحریم‌های بین‌المللی همراه بود.
او در این دوران با امام خمینی همکاری نزدیکی داشت، پایه‌های قوه مجریه را تقویت کرد و زمینه بازسازی کشور پس از جنگ را فراهم نمود.
خامنه‌ای امام جمعه تهران
از ۲۴ دی ۱۳۵۸، آیت‌الله خامنه‌ای به‌عنوان امام جمعه تهران منصوب شد. او تاکنون بیش از ۲۴۰ نماز جمعه اقامه کرده است.
دوره اول (۱۳۵۸ تا ۱۳۶۰) با سوءقصد نافرجام پایان یافت. در دوره دوم (۱۳۶۰ تا ۱۳۶۸)، با وجود تهدیدات امنیتی نظیر بمب‌گذاری اسفند ۱۳۶۳، نماز جمعه را ادامه داد. در دوره سوم، پس از رسیدن به رهبری، تنها در شرایط حساس مانند دی ۱۳۹۸ (پس از ترور قاسم سلیمانی) خطبه ایراد کرد.
ترور نافرجام سید علی خامنه‌ای
در ۶ تیر ۱۳۶۰، هنگام سخنرانی در مسجد ابوذر تهران، بمبی که در ضبط صوت جاسازی شده بود، منفجر شد. این حمله موجب مجروحیت شدید خامنه‌ای شد، به‌ویژه در ناحیه دست راست که دچار فلج دائمی گردید.
این اقدام تروریستی به سازمان مجاهدین خلق نسبت داده شد. خامنه‌ای پس از ماه‌ها درمان، به عرصه سیاسی بازگشت و محبوبیت او در میان نیروهای انقلابی افزایش یافت.
ترور آیت‌الله خامنه‌ای
ترور مسجد ابوذر بخشی از سلسله حملات تروریستی پس از عزل بنی‌صدر بود. این حمله در شرایطی رخ داد که کشور با انفجار دفتر حزب جمهوری اسلامی نیز مواجه بود.
بمب در نزدیکی قلب خامنه‌ای قرار داشت و انفجار آن آسیب جدی به او وارد کرد. پس از انتقال سریع به بیمارستان، پزشکان موفق به نجات جان او شدند. در گزارش‌ها، سازمان مجاهدین خلق و گروه فرقان به‌عنوان عوامل احتمالی معرفی شدند.
رهبری جمهوری اسلامی ایران
پس از درگذشت امام خمینی در خرداد ۱۳۶۸، مجلس خبرگان رهبری، آیت‌الله خامنه‌ای را به‌عنوان رهبر جمهوری اسلامی ایران انتخاب کرد. این تصمیم در شرایط حساس کشور و بدون تعیین جانشین رسمی از سوی امام، نقطه‌عطفی در تاریخ جمهوری اسلامی بود.
دوران رهبری او با بازطراحی ساختارهای نظام در حوزه‌های نظامی، فرهنگی، اقتصادی و سیاسی همراه شد. سیاست‌هایی چون مقاومت در برابر غرب، گسترش نفوذ منطقه‌ای و توسعه فناوری هسته‌ای در این دوره تثبیت شد.
سیاست داخلی سید علی خامنه‌ای
دوران رهبری خامنه‌ای با اصلاح قانون اساسی و آغاز دوره‌های متعدد ریاست‌جمهوری همراه بود. رابطه او با رؤسای جمهور مختلف، بسته به شرایط و مواضع سیاسی، متفاوت بوده است:
-
با هاشمی رفسنجانی: روابط نزدیک و همکاری مؤثر
-
با محمد خاتمی: روابطی سرد و گاه همراه با نقد
-
با محمود احمدی‌نژاد: ابتدا گرم، اما در دور دوم تنش‌آلود
-
با حسن روحانی: روابط محتاطانه که پس از خروج آمریکا از برجام به سردی گرایید
او همچنین در دوران کرونا، بر خودکفایی علمی تأکید داشت و از تولید واکسن داخلی حمایت و واردات واکسن‌های غربی را ممنوع کرد.
سیاست خارجی سید علی خامنه‌ای
در سیاست خارجی، آیت‌الله خامنه‌ای بر مبارزه با استکبار جهانی، حمایت از مظلومان و استقلال سیاسی کشور تأکید داشته است. او حامی سیاست منطقه‌ای ایران تحت عنوان محور مقاومت است.
خامنه‌ای با نفوذ آمریکا و اسرائیل در منطقه به‌شدت مخالف است و از جریانات مقاومت در فلسطین، لبنان، سوریه، یمن و عراق پشتیبانی کرده است. همچنین، آزار مسلمانان در میانمار و دیگر نقاط جهان را محکوم و بر حمایت از ملت‌های مقاوم تأکید کرده است.
فیسبوک سید علی خامنه‌ای
آدرس پیج سید علی خامنه‌ای در شبکه اجتماعی فیسبوک: Khamenei.ru@
توییتر سید علی خامنه‌ای
آدرس پیج سید علی خامنه‌ای در شبکه اجتماعی توییتر: Khamenei_fa@
فعالیت‌های سیاسی خامنه‌ای
آیت‌الله سید علی خامنه‌ای از دهه ۱۳۳۰ شمسی فعالیت‌های سیاسی خود را آغاز کرد. او از نخستین روحانیونی بود که با شجاعت از خط مشی امام خمینی حمایت کرد. سخنرانی‌های سیاسی او علیه حکومت پهلوی و در دفاع از اسلام سیاسی و مبارزه با استبداد، باعث شد چندین بار توسط ساواک بازداشت، زندانی و تبعید شود.
سخنرانی‌های او در شهرهایی چون مشهد، تهران و تبریز نقش مهمی در بیداری سیاسی و مذهبی مردم ایفا کرد. او همچنین در برگزاری جلسات مخفی آموزشی و تفسیر قرآن، در جهت آگاه‌سازی نیروهای جوان انقلابی تلاش گسترده‌ای داشت.
دوران ریاست‌جمهوری خامنه‌ای
در سال ۱۳۶۰، آیت‌الله خامنه‌ای به‌عنوان دومین رئیس‌جمهور ایران انتخاب شد. به دلیل نوپایی این نهاد در ساختار جمهوری اسلامی، او تلاش کرد با ایجاد ساختارهای جدید مانند دفتر مشورتی ریاست‌جمهوری، بر کارآمدی این قوه بیفزاید.
در سال ۱۳۶۵، برای اولین بار، قانون اختیارات رئیس‌جمهور به تصویب رسید. در این دوران، او با نخست‌وزیر وقت، میرحسین موسوی، اختلافاتی به‌ویژه بر سر مسائل اقتصادی و ترکیب کابینه داشت.
خامنه‌ای رئیس شورای عالی پشتیبانی جنگ نیز بود و نقش فعالی در هماهنگی امور دفاعی، عملیات جنگی و پشتیبانی مالی و لجستیکی در دوران جنگ ایران و عراق ایفا کرد. در عرصه سیاست خارجی نیز سفرهایی به کشورهای مختلف داشت و در مجمع عمومی سازمان ملل سخنرانی کرد.
نقش خامنه‌ای در شورای عالی انقلاب فرهنگی
در تاریخ ۸ شهریور ۱۳۶۲، امام خمینی طی حکمی به آیت‌الله خامنه‌ای مأموریت داد تا ستاد انقلاب فرهنگی را بازسازی و اصلاح کند. با اضافه شدن اعضایی از دولت و دانشجویان، این ستاد شکل تازه‌ای به خود گرفت.
در آذر ۱۳۶۳، این نهاد به شورای عالی انقلاب فرهنگی تغییر نام داد و خامنه‌ای، به‌عنوان رئیس‌جمهور، ریاست آن را برعهده گرفت. او در این جایگاه، جهت‌گیری فرهنگی نظام را ترسیم کرد و در دوران رهبری نیز بر ترکیب اعضای شورا و سیاست‌گذاری‌های آن نظارت مستقیم دارد.
خامنه‌ای همواره بر اهمیت حوزه فرهنگ، علوم انسانی اسلامی، نهادینه‌سازی ارزش‌های دینی و حمایت از تولیدات علمی و پژوهشی داخلی تأکید کرده است.
خامنه‌ای و مجمع تشخیص مصلحت
با افزایش اختلاف‌نظر میان مجلس شورای اسلامی و شورای نگهبان در سال ۱۳۶۶، امام خمینی دستور تشکیل نهادی به نام «مجمع تشخیص مصلحت نظام» را صادر کرد. هدف، حل اختلافات تقنینی و ایجاد تعادل در ساختار حکمرانی بود.
آیت‌الله خامنه‌ای به‌عنوان نخستین رئیس این مجمع منصوب شد. او در این جایگاه تا پایان دوره ریاست‌جمهوری‌اش باقی ماند. در زمان رهبری نیز، با صدور احکام اعضای حقیقی و حقوقی، همواره نقشی کلیدی در راهبری و سیاست‌گذاری کلان این نهاد ایفا کرده است.
رهبری سید علی خامنه‌ای
پس از رحلت امام خمینی در ۱۴ خرداد ۱۳۶۸، مجلس خبرگان رهبری در جلسه‌ای فوق‌العاده به موضوع جانشینی پرداخت. در حالی‌که بحث‌هایی درباره رهبری فردی یا شورایی مطرح بود، با سخنرانی تأثیرگذار هاشمی رفسنجانی، نام آیت‌الله خامنه‌ای مطرح شد.
در همان روز، با رأی ۶۰ نفر از ۷۴ عضو حاضر، او به‌عنوان رهبر موقت انتخاب شد. سپس، با اصلاح قانون اساسی در مرداد ۱۳۶۸ و حذف شرط مرجعیت، رهبری او به‌صورت دائم تثبیت شد.
برگزیدن رهبر جمهوری اسلامی ایران
روند انتخاب آیت‌الله خامنه‌ای به رهبری جمهوری اسلامی یکی از نقاط عطف تاریخی کشور بود. شرایط سیاسی ـ اجتماعی آن دوره، ضرورت تصمیم‌گیری سریع مجلس خبرگان را ایجاد کرد.
با وجود مخالفت اولیه خود خامنه‌ای با این مسئولیت، خبرگان با اکثریت آرا او را به‌عنوان جانشین امام خمینی انتخاب کردند. سپس، با برگزاری همه‌پرسی تغییر قانون اساسی، زمینه حقوقی و قانونی تثبیت رهبری او فراهم شد.
این فرآیند، نشان‌دهنده نقش محوری نهادهای انقلابی و وحدت تصمیم‌گیری در نظام جمهوری اسلامی در لحظه‌ای تاریخی بود.
ویژگی‌های دوران رهبری سید علی خامنه‌ای
-
تقویت نهادهای نظامی به‌ویژه سپاه پاسداران انقلاب اسلامی به‌عنوان بازوی راهبردی نظام در عرصه‌های امنیتی، اقتصادی و فرهنگی
-
گسترش حوزه نفوذ منطقه‌ای ایران از طریق حمایت از محور مقاومت شامل گروه‌های متحد در فلسطین، لبنان، سوریه، عراق و یمن
-
تأکید بر استقلال سیاسی و اقتصادی و مقابله با نفوذ و سلطه‌جویی قدرت‌های غربی، به‌ویژه ایالات متحده
-
مقابله با تحریم‌های گسترده غرب از طریق سیاست‌های اقتصاد مقاومتی و تلاش برای بی‌اثر کردن فشارهای بین‌المللی
-
حمایت از فناوری هسته‌ای به‌عنوان حق مسلم ملت ایران و تقویت زیرساخت‌های علمی و صنعتی در این حوزه
-
هدایت فضای فرهنگی کشور با تأکید بر مفاهیمی چون عدالت، مقاومت، مبارزه با تهاجم فرهنگی و بومی‌سازی علوم انسانی
خدمات نظامی و پیشینه فقهی سید علی خامنه‌ای
| موضوع | جزئیات | موضوع | جزئیات |
| وفاداری نظامی | نیروهای مسلح جمهوری اسلامی ایران | زمینه فقهی | اصول فقه، تفسیر قرآن |
| خدمت/شاخه نظامی | سپاه پاسداران، ستاد جنگ‌های نامنظم، قرارگاه مرکزی خاتم‌الانبیا | تحصیلات حوزوی | درس سطح، درس خارج |
| سال‌های خدمت نظامی | ۱۳۵۸؛ ۱۳۶۰–۱۳۵۹؛ ۱۳۶۲–۱۳۶۰ | محل تحصیل | حوزه علمیه قم، نجف، خراسان |
| فرماندهی/عملیات‌ها | فرمانده سپاه پاسداران، قرارگاه خاتم‌الانبیا؛ شورش کردها، جنگ ایران و عراق | مرتبه حوزوی | آیت‌الله العظمی |
ترجمه‌های سید علی خامنه‌ای
آیت‌الله سید علی خامنه‌ای، علاوه بر فعالیت‌های سیاسی، مذهبی و فرهنگی، در حوزه ترجمه نیز فعالیت‌های قابل توجهی داشته است. او با تسلط بر زبان عربی، برخی از آثار مهم فکری و دینی را به فارسی ترجمه کرده است. هدف او از این ترجمه‌ها، انتقال اندیشه‌های اسلامی و انقلابی به نسل فارسی‌زبان و تقویت پایه‌های فکری جامعه مسلمان ایران بوده است.
آثار و تألیفات سید علی خامنه‌ای
خامنه‌ای آثاری در حوزه‌های مختلف مانند اندیشه اسلامی، تفسیر قرآن و اخلاق اسلامی تألیف کرده است. برخی از مهم‌ترین آثار او عبارت‌اند از:
-
طرح کلی اندیشه اسلامی در قرآن: مجموعه سخنرانی‌هایی درباره اصول عقاید اسلامی با محوریت مفاهیم قرآنی
-
پرتویی از نهج‌البلاغه: نگاهی تحلیلی و تفسیرگونه به بخش‌هایی از نهج‌البلاغه و تعالیم امیرالمؤمنین (ع)
-
در محضر قرآن: نکات و تأملاتی بر آیات قرآن کریم با رویکردی اخلاقی، تربیتی و انقلابی
همچنین، برخی از ترجمه‌های مهم او از عربی به فارسی عبارت‌اند از:
-
المستقبل لهذا الدین اثر سید قطب
-
صلح امام حسن (ع) نوشته شیخ راضی آل‌یاسین
تدریس سید علی خامنه‌ای
سید علی خامنه‌ای از نوجوانی وارد حوزه علمیه مشهد شد و تدریس علوم حوزوی را از همان دوران آغاز کرد. او دروس سطح عالی مانند رسائل، مکاسب و کفایه را تدریس می‌کرد. پس از پیروزی انقلاب اسلامی نیز تدریس را در کنار مسئولیت‌های سیاسی ادامه داد.
از سال ۱۳۶۹، او درس خارج فقه را آغاز کرد. محورهای اصلی این دروس شامل مباحث جهاد، قصاص، مکاسب محرمه و موضوعات نوظهور فقه حکومتی بوده است. این جلسات که با حضور صدها طلبه برگزار می‌شود، از جلسات تأثیرگذار و مرجع حوزه علمیه شمرده می‌شود.
ادبیات سید علی خامنه‌ای
خامنه‌ای از نوجوانی به ادبیات فارسی علاقه‌مند بود و مطالعات گسترده‌ای در زمینه شعر، نثر کلاسیک و معاصر داشت. او آثار شاعران بزرگی مانند حافظ، سعدی، فردوسی، نیما و اخوان ثالث را مطالعه می‌کرد و از ادبیات برای بیان مفاهیم دینی، انقلابی و اجتماعی بهره می‌برد.
وی بارها بر ضرورت حفظ و پاسداری از زبان فارسی تأکید کرده و آن را عامل مهمی در تقویت هویت ملی و دینی ایران دانسته است. در سال ۱۳۹۸، نسبت به گسترش استفاده از واژگان بیگانه هشدار داد و از رسانه‌ها خواست به‌ویژه در تولید محتوا، به زبان فارسی اصیل توجه کنند.
شعر آیت‌الله خامنه‌ای
آیت‌الله خامنه‌ای از دوران جوانی به شعر علاقه‌مند بود و با تخلّص “امین” شعر می‌سرود. او در مشهد عضو فعال انجمن‌های ادبی مانند انجمن فردوسی و انجمن فرخ بود. مجموعه‌ای از اشعار او در قالب دفتری به نام سفینه غزل نگهداری می‌شد، که در دوران ساواک مصادره شد و هرگز بازگردانده نشد.
اشعار خامنه‌ای عمدتاً در قالب غزل و با مضامین اخلاقی، مذهبی، انقلابی و اجتماعی سروده شده‌اند و گاه در دیدارهای ادبی یا جلسات خصوصی مورد خوانش قرار می‌گیرند.
دیدار شاعران با رهبر
یکی از سنت‌های سالانه در دوره رهبری خامنه‌ای، دیدار شاعران در ماه رمضان است. این محفل که از دوران ریاست‌جمهوری او آغاز شد، پس از رهبری نیز ادامه یافت و به محفلی تأثیرگذار در ادبیات معاصر ایران بدل شد.
در این دیدارها، شاعران ایرانی و مهمانانی از کشورهای دیگر چون افغانستان، تاجیکستان، عراق، ترکیه، هند و آذربایجان اشعار خود را قرائت می‌کنند. گرچه برخی منتقدان این نشست‌ها را یک‌طرفه و محدود به فضای رسمی می‌دانند، اما حامیان آن معتقدند که این دیدارها باعث تقویت شعر انقلاب و ترویج ارزش‌های فرهنگی شده‌اند.
مرجعیت سید علی خامنه‌ای
در پی درگذشت آیت‌الله محمدعلی اراکی در آذر ۱۳۷۳، موضوع مرجعیت آیت‌الله خامنه‌ای در فضای عمومی و حوزوی مطرح شد. برخی مراجع و نهادهای رسمی، از جمله جامعه مدرسین حوزه علمیه قم، او را به‌عنوان مرجع معرفی کردند.
خامنه‌ای نخستین رساله فقهی خود را در سال ۱۳۷۱ منتشر کرد. هرچند چهره‌هایی مانند آیت‌الله منتظری و سید محمدحسین فضل‌الله دیدگاه متفاوتی نسبت به مرجعیت او داشتند، اما مطابق با اصلاحات قانون اساسی در سال ۱۳۶۸، شرط مرجعیت برای رهبری برداشته شد و اجتهاد و عدالت مورد تأیید خبرگان رهبری برای تصدی این مقام کافی دانسته شد.
سید علی خامنه‌ای رهبر ایران
در گزارش‌های بین‌المللی مانند شاخص دموکراسی اکونومیست، نظام جمهوری اسلامی ایران در ردیف رژیم‌های اقتدارگرا طبقه‌بندی شده است. خامنه‌ای در سال‌های ۲۰۱۵ و ۲۰۱۸ در فهرست ۲۰ چهره قدرتمند جهان قرار گرفت.
در عین حال، برخی منتقدان معتقدند که او فضای بسته‌ای در مدیریت کشور ایجاد کرده و توجهی به بازخوردها و انتقادات ندارد. با استفاده از نهادهایی چون سپاه، شورای نگهبان، و صداوسیما، او هدایت کامل سیاست داخلی و خارجی کشور را در دست دارد.
جایگاه خامنه‌ای در جهان
تحلیلگران سیاسی مانند کریم سجادپور، آیت‌الله خامنه‌ای را یکی از بانفوذترین رهبران خاورمیانه می‌دانند. قدرت او نه فقط از جایگاه قانونی، بلکه از طریق شبکه‌های امنیتی، نظامی و مذهبی وفادار به او اعمال می‌شود.
در مقابل، نهادهایی مانند گزارشگران بدون مرز، خامنه‌ای را از دشمنان آزادی رسانه‌ها معرفی کرده‌اند. در سال ۲۰۰۰ او در فهرست ۱۰ دشمن اصلی آزادی بیان قرار گرفت. در سال ۲۰۲۴ نیز، شرکت متا حساب‌های او را به دلیل نقض سیاست‌های خشونت‌پرهیزی مسدود کرد.
دیدگاه‌های اقتصادی خامنه‌ای
خامنه‌ای مدل اقتصاد اسلامی را بر پایه دو اصل کلیدی بنا نهاده است:
-
افزایش ثروت ملی
-
توزیع عادلانه ثروت و رفع محرومیت
در سال ۱۳۸۹، او سیاست اقتصاد مقاومتی را به‌عنوان راهبردی برای مقابله با تحریم‌ها و افزایش تاب‌آوری اقتصادی معرفی کرد. تأکید او بر استقلال اقتصادی از غرب، حمایت از تولید داخلی، صادرات غیرنفتی و نوآوری صنعتی است.
دیدگاه‌های نظامی خامنه‌ای
آیت‌الله خامنه‌ای بر لزوم تقویت توان دفاعی و بازدارندگی نظامی تأکید دارد. او معتقد است که بدون قدرت نظامی، کشور در برابر تهدیدات دشمنان آسیب‌پذیر خواهد بود. پس از ترور قاسم سلیمانی، وعده «انتقام سخت» داد و خواستار خروج کامل نیروهای آمریکایی از منطقه شد.
در زمینه تسلیحات هسته‌ای، خامنه‌ای فتوایی صادر کرده مبنی بر اینکه ساخت و استفاده از سلاح‌های کشتار جمعی حرام است. با این حال، نهادهای غربی این فتوا را الزام‌آور نمی‌دانند و نسبت به ابعاد پنهان برنامه هسته‌ای ایران ابراز نگرانی کرده‌اند.
⏬مقالات پیشنهادی برای شما ⏬
خیلی کامل و با جزئیات